การฉีดโบทอกซ์ เป็นการศัลยกรรมความงามอย่างหนึ่งด้วยการฉีดสารโบทูลินัม ท็อกซินเข้าไป เพื่อลดริ้วรอยเหี่ยวย่นบนใบหน้า และทำให้ผิวหน้าเต่งตึงขึ้น เช่น โบทอกซ์ลดริ้วรอย โบทอกซ์ลดรอยตีนกา โบทอกซ์ลดกราม หรือโบทอกซ์หน้าเรียว ซึ่งการฉีดโบทอกซ์เป็นที่นิยมในคนจำนวนมาก เนื่องจากผู้ป่วยไม่ต้องเข้ารับการผ่าตัดดังเช่นการศัลยกรรมอื่น ๆ อย่างไรก็ตาม โบทอกซ์ที่ฉีดเข้าไปจะสามารถคงอยู่และมีผลต่อส่วนต่าง ๆ บนใบหน้าได้เพียงชั่วคราวเท่านั้น ผู้ที่ต้องการมีใบหน้าได้รูปหรือผิวเต่งตึงด้วยโบทอกซ์ จึงต้องไปฉีดสารนี้ซ้ำ ๆ อยู่เสมอ

​

บทอกซ์คืออะไร ออกฤทธิ์อย่างไร ?

โบทอกซ์ (Botulinum Toxin: Botox) เป็นสารสกัดจากแบคทีเรียคลอสตริเดียม โบทูลินัม สารจะปิดกั้นการหดตัวของกล้ามเนื้อ ทำให้กล้ามเนื้อภายใต้ผิวหนังเกิดการคลายตัว ซึ่งการหดตัวของกล้ามเนื้อจะเป็นส่วนหนึ่งของที่มาในการเกิดริ้วรอยเหี่ยวย่น แต่เดิมโบทอกซ์ถูกใช้เพื่อรักษาอาการหนังตากระตุก (Blepharospasm) และอาการตาเหล่หรือตาขี้เกียจ (Strabismus / Lazy Eye) และต่อมาทางการแพทย์ได้ใช้โบทอกซ์ในการรักษาริ้วรอยเหี่ยวย่นบนใบหน้าตามจุดต่าง ๆ ได้ด้วย ทำให้เกิดการรักษาด้วยโบทอกซ์ซึ่งส่วนใหญ่ใช้ในทางการศัลยกรรมเพื่อความงามดังในปัจจุบัน

ข้อจำกัดของการฉีดโบทอกซ์

• ออกฤทธิ์ได้เพียงชั่วคราว

• กระบวนการชราภาพหรือการแก่ตัวตามวัยจะยังคงดำเนินต่อไปในบริเวณอื่น ๆ เช่น โบทอกซ์จะไม่สามารถช่วยลดอาการเปลือกตาหย่อนคล้อย และไม่สามารถแก้ไขรอยย่นที่เกิดจากสาเหตุอื่น ๆ ได้

• ไม่สามารถรับรองผลการรักษาได้ 100%

ใครไม่ควรฉีดโบทอกซ์ ?

• ผู้ที่ตั้งครรภ์และกำลังให้นมบุตร

• ผู้ที่ป่วยด้วยโรคหรืออาการทางสมองและระบบประสาท

• ​

นอกเหนือจากนี้ ผู้ที่ต้องการฉีดโบทอกซ์ควรปรึกษาและแจ้งให้แพทย์ทราบถึงประวัติทางการแพทย์ก่อน เนื่องจากบางภาวะอาการอาจส่งผลให้เกิดปัญหาสุขภาพตามมาได้หากฉีดโบทอกซ์เข้าสู่ร่างกาย

ก่อนฉีดโบทอกซ์

​

หากต้องการฉีดโบทอกซ์ ผู้ป่วยควรศึกษาข้อมูลรวมทั้งปรึกษาแพทย์ให้ดีก่อน เนื่องจากการฉีดโบทอกซ์เป็นวิธีการเสริมความงามที่มีค่าใช้จ่ายสูง และมีข้อจำกัดรวมถึงความเสี่ยงรวมอยู่ด้วย

เมื่อตัดสินใจที่จะฉีดโบทอกซ์ ผู้ป่วยควรเลือกสถานพยาบาลหรือคลินิกที่มีสุขลักษณะที่ดี มีความสะอาดปลอดภัย และมีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญรวมไปถึงเจ้าหน้าที่ทางการแพทย์ที่ได้รับใบอนุญาตรับรองอย่างถูกต้องเป็นผู้ดูแลตลอดกระบวนการ

นอกจากนี้ ผู้ป่วยควรหลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์เป็นเวลาอย่างน้อย 1 สัปดาห์ก่อนวันนัดหมายทำการฉีดโบทอกซ์ เพื่อประสิทธิผลทางการรักษาที่ดีที่สุด

​

ฉีดโบทอกซ์ ทำอย่างไร ?

การฉีดโบทอกซ์ไม่จำเป็นต้องใช้ยาชาหรือยาระงับความรู้สึกใด ๆ เนื่องจากการฉีดจะสร้างความเจ็บปวดเพียงเล็กน้อยในบริเวณที่ฉีด โดยผู้ป่วยต้องทำความสะอาดผิวหน้าบริเวณที่จะทำการฉีดก่อน และแพทย์จะฉีดโบทอกซ์เข้าไปตามบริเวณที่ต้องการให้มีผลการรักษา ซึ่งโดยทั่วไปมักฉีดโบทอกซ์หลาย ๆ เข็มตามจุดต่าง ๆ ทั่วใบหน้า

​

หลังฉีดโบทอกซ์ ควรปฏิบัติตัวอย่างไร ?

• สารโบทอกซ์จะค่อย ๆ เคลื่อนตัวและทำปฏิกิริยาต่อกล้ามเนื้อทั่วบริเวณที่ทำการฉีด ผู้ป่วยจึงควรนอนราบ 3-4 ชั่วโมงหลังการฉีด

• ผู้ป่วยควรหยุดรับประทานยาแอสไพรินและยาต้านการอักเสบอื่นประมาณ 2 สัปดาห์ก่อนฉีด เพื่อลดโอกาสในการเกิดห้อเลือด

• ผู้ป่วยต้องไม่นวดหรือถูบริเวณที่ทำการฉีด 12 ชั่วโมง ไปจนถึง 3 วันหลังการฉีด

​

โบทอกซ์ อยู่ได้นานแค่ไหน ?

หลังจากฉีดโบทอกซ์ ผลการรักษาจะยังไม่ปรากฏในทันทีทันใด แต่จะเริ่มเห็นผลชัดขึ้นภายใน 3-5 วัน และปรากฏผลอย่างชัดเจนสมบูรณ์ประมาณ 2 สัปดาห์หลังการฉีด และจะส่งผลทางการรักษาอย่างต่อเนื่องไปยาวนานประมาณ 4-6 เดือน หลังจากนั้นกล้ามเนื้อต่าง ๆ บนใบหน้าจะค่อย ๆ คลายตัวและกลับเข้าสู่สภาวะเดิมก่อนการฉีดโบทอกซ์ หากผู้ป่วยต้องการให้ผลการรักษายังคงอยู่ ก็ต้องเข้ารับการฉีดซ้ำเป็นระยะ

​

ค่าใช้จ่ายในการฉีดโบทอกซ์

ราคาของการฉีดโบท็อกซ์ขึ้นอยู่กับยี่ห้อผลิตภัณฑ์โบทอกซ์ที่เลือกใช้ และปริมาณของโบทอกซ์ที่ใช้ซึ่งขึ้นอยู่กับบริเวณที่ต้องการฉีดด้วย ราคาโดยประมาณของการฉีดในแต่ละครั้งจึงอยู่ที่ราว ๆ 4,500-20,000 บาท

ผลข้างเคียงและความเสี่ยงจากโบทอกซ์

การฉีดโบทอกซ์ อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงทั่วไปในระยะสั้น ๆ ภายใน 1-2 วันหลังการฉีด เช่น

• มีห้อเลือดหรือรอยช้ำในบริเวณที่ฉีดโบทอกซ์

• มีอาการคล้ายไข้หวัด อย่างมีไข้ ปวดศีรษะ

• อวัยวะต่าง ๆ บนใบหน้าที่อยู่ใกล้กับจุดที่ทำการฉีดโบทอกซ์เข้าไปอาจได้รับผลกระทบ เช่น หางตาหรือหางคิ้วตก ซึ่งจะทุเลาลง และค่อย ๆ ดีขึ้นภายใน 3 สัปดาห์

• อาการดื้อยา เพราะร่างกายจะต่อต้านสารโบทอกซ์ทำให้กระบวนการรักษาไม่ได้ผลตามที่หวัง เนื่องจากผู้ป่วยฉีดโบทอกซ์ซ้ำ ๆ บ่อยจนเกินไป

ส่วนผลข้างเคียงสำคัญที่เสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพ เป็นอาการที่อาจเกิดขึ้นได้ในผู้ป่วยบางรายเท่านั้น และอาจเกิดอาการขึ้นภายในไม่กี่ชั่วโมง ไม่กี่วัน หรือไม่กี่สัปดาห์หลังการฉีดโบทอกซ์ ซึ่งได้แก่

• การมองเห็น หากฉีดโบทอกซ์ในบริเวณใกล้เคียงกับดวงตา อาจทำให้ผู้ป่วยมองเห็นไม่ชัด เห็นเป็นภาพเบลอ หรือมองเห็นภาพซ้อน

• ระบบทางเดินหายใจ หากฉีดโบทอกซ์ในบริเวณใกล้เคียงกับคอ อาจทำให้ผู้ป่วยมีปัญหาในการหายใจ หายใจลำบากหรือติดขัดได้

​

หากผู้ป่วยประสบกับปัญหาอาการต่าง ๆ หลังการฉีดโบทอกซ์ ควรรีบติดต่อโรงพยาบาลหรือคลินิกที่เข้ารับการฉีดโบทอกซ์ และหากมีอาการรุนแรงหรือมีภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ต้องรีบไปพบแพทย์เพื่อทำการตรวจรักษาทันที